[ Информация о кафедре (на русском языке) ]
[ Environmental and Agrarian Law Department  (english) ]

 «Мы работаем для спасения мира»

Кафедра экалагічнага і аграрнага права як самастойнае навукова-педагагічнае падраздзяленне Беларускага дзяржаўнага універсітэта была створана ў 1991 годзе.

На працягу двух гадоў кафедру ўзначальваў доктар юрыдычных навук, прафесар Анатолій Іванавіч Бабылёў  (1939-2010 г.г.).

У перыяд з 1993 года і па 2004 год кафедрай кіраваў вядомы вучоны-юрыст, доктар юрыдычных навук, прафесар, член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, заслужаны юрыст Рэспублікі Беларусь Мікалай Васільевіч  Сторажаў  (1934-2004 г.г.).

З 2004 года па снежань 2017 года загадчыкам кафедры з’яўляўся  дэкан юрыдычнага факультэта, доктар юрыдычных навук, прафесар Сяргей Аляксандравіч Балашэнка

У цяперашні час кафедру ўзначальвае доктар юрыдычных навук, прафессар Макарава Тамара Іванаўна.
 

На кафедры выкладаюцца асноўныя курсы для студэнтаў аддзяленняў «Правазнаўства», «Эканамічнае права», «Паліталогія»:

 Экалагічнае права;
Зямельнае права
Прыродарэсурснае права;
Аграрнае права;
Прававы рэжым прыродных рэсурсаў
Прававыя асновы дзяржаўнай аграрнай палітыкі
Абарона насельніцтва і аб’ектаў ад надзвычайных сітуацый. Радыяцыйная бяспека

Для спецыяльнасці вышэйшай адукаціі другой ступені (магістратуры) выкладаюцца курсы:

Аграрнае права ў ЕАЭС (дацэнт І.П.Кузьміч);
Устойлівае развіцце і бяспека чалавека (прафесар Макарава Т.І.);
Міжнародныя і рэгіянальныя працэсы ў галіне аховы навакольнага асяроддзя і устойлівага развіцця (прафесар Макарава Т.І.);
Вырашэнне зямельных спрэчак (дацэнт Шахрай І.С.)
Эканоміка-прававы механізм аховы навакольнага асяроддзя (дацэнт Лізгара В.Я., дацэнт Мароз А.В.)
Эколага-прававое суправаджэнне гаспадарчай дзейнасці (дацэнт Лізгара В.Я., дацэнт Мароз А.В.)
Прававое забеспячэнне харчовай бяспекі (дацэнт Саскевіч В.В.)
Энергетычнае і транспартнае права ў ЕАЭС (дацэнт Жлоба А.А.)

Кафедра забяспечвае выкладанне курса «Экалагічнае права» для студэнтаў  біялагічнага факультэта.

Выкананне вучэбнай нагрузкі па вучэбных дысцыплінах кафедры забяспечваюць: : доктар юрыдычных навук, прафесар Балашэнка Сяргей Аляксандравіч (Экалагічнае права), доктар юрыдычных навук, прафесар Макарава Тамара Іванаўна (Экалагічнае права), доктар юрыдычных навук, прафесар Карповіч Наталля Аляксандраўна (Экалагічнае права), кандыдат юрыдычных навук, дацэнт Шынгель Наталля Адамаўна (Прававы рэжым прыродных рэсурсаў, Зямельнае права), кандыдат юрыдычных навук, дацэнт Лізгаро Вікторыя Яўгенаўна (Экалагічнае права), кандыдат юрыдычных навук, дацэнт Шахрай Ірына Сяргееўна (Прававы рэжым прыродных рэсурсаў, Зямельнае права), кандыдат юрыдычных навук, дацэнт Кузьміч Ірына Пятроўна (Аграрнае права), кандыдат юрыдычных навук, дацэнт Жлоба Альберт Анатольевіч (Экалагічнае права), кандыдат юрыдычных навук, дацэнт Мароз Алег Васільевіч (Прыродарэсурснае права, Прававы рэжым прыродных рэсурсаў, Зямельнае права), кандыдат юрыдычных навук, дацэнт Саскевіч Вераніка Васільеўна (Аграрнае права, Прававыя асновы дзяржаўнай аграрнай палітыкі і прыродакарыстання), кандыдат юрыдычных навук, дацэнт Макарава Надзея Уладзіславаўна (Экалагічнае права, Прававы рэжым прыродных рэсурсаў), старшы выкладчык Курыловіч Марыя Пятроўна (Экалагічнае права, Прававы рэжым прыродных рэсурсаў, Аграрнае права, Зямельнае права, Абарона насельніцтва і аб'ектаў ад надзвычайных сітуацый. Радыяцыйная бяспека); выкладчыкі Міхалкевіч Ірына Сяргееўна (Абарона насельніцтва і аб'ектаў ад надзвычайных сітуацый. Радыяцыйная бяспека; Прававы рэжым прыродных рэсурсаў; Экалагічнае права, Зямельнае права) і Міхнюк Аляксандра Ігараўна (Аграрнае права).

Кафедра з'яўляецца адзіным у краіне спецыялiзаваным структурным падраздзяленнем ўстановы адукацыі, якое забяспечвае ажыццяўленне адукацыйнай і навуковай дзейнасці, а таксама вучэбна-метадычнай работы ў галіне экалагічнага, зямельнага, прыродарэсурснага і аграрнага права.

Асаблівая ўвага на кафедры надаецца ўдасканаленню вучэбнага працэсу і распрацоўцы навуковай і вучэбнай літаратуры ў галінах экалагічнага, прыродарэсурснага і аграрнага права: выдадзены падручнікі і вучэбныя дапаможнікі, распрацаваны тыпавыя вучэбныя праграмы для юрыдычных ВНУ Рэспублікі Беларусь па асноўных курсах, якія выкладаюцца кафедрай (Экалагічнае права, Аграрнае права, Прыродарэсурснае права).

Выдадзены дапаможнікі і падручнікі: С.А. Балашэнка, Т.І. Макарава «Международно-правовая охрана окружающей среды и права человека» (1999); С.А. Балашэнка, Д.М. Дземічаў «Экологическое право» (1999, 2000); М.В. Сторажаў, І.П. Кузьміч «Аграрное право» (2003); Н.А. Шынгель «Земельное право Республики Беларусь. Общая часть» (2004) і «Правовой режим земель в Республике Беларусь» (2006); С.А. Балашэнка, Т.І. Макарава, В.Я. Лізгара, І.С. Шахрай, Н.А. Шынгель i iнш. «Экологическое право» (2008, 2009, 2013); С.А. Балашэнка, Т.І. Макарава, В.Я. Лізгара «Экологическое право» (2016); А.А.Жлоба «Право окружающей среды Европейского Союза» (2010); С.А. Балашэнка, Т.І. Макарава, В.Я. Лізгара, А.А.Жлоба, А.В. Мароз, В.В. Саскевіч «Правовое обеспечение безопасности на территориях радиоактивного загрязнения» (2017); Н.А. Шынгель, І.С. Шахрай «Природоресурсное право» (2017), Экологическое право / С.А.Балашенко, Т.И.Макарова, В.Е.Лизгаро (2021 г.).

Супрацоўнікі кафедры паспяхова выкарыстоўваюць у вучэбным працэссе інавацыйныя метады навучання i iнфармацыйна-камунікацыйныя тэхналогіі, у тым ліку ствараюць, размяшчаюць i абнаўляюць электронны адукацыйны кантэнт, задзейнiчаюць адукацыйны партал БДУ i электронныя сродкi навучання, суправаджаюць лекцыi мультымедыйнымi прэзентацыямi.

Навуковыя даследаванні кафедры ажыццяўляюцца па навуковай спецыяльнасці 12.00.06 – «зямельнае права; прыродарэсурснае права; аграрнае права; экалагічнае права» .

Супрацоўнікамі кафедры праводзілася навуковае даследаванне ў рамках дзяржаўнай праграмы навуковых даследаванняў (ДПНД) «Эканоміка і гуманітарнае развіццё беларускага грамадства» (падпраграма «Права») на 2016-2020 гады па наступным тэмам:

1. «Эфектыўнасць экалагічнага права і заканадаўства аб ахове навакольнага асяроддзя ў свеце ўдзелу Рэспублікі Беларусь у інтэграцыйных працэсах»

«Удасканаленне аграрнага  заканадаўства ў кантэксце правядзення ўзгодненнай аграрнапрамысловай палітыкі ў Еўразійскім  эканамічным саюзе».

У цяперашні час навуковае даследаванне праводзіцца па тэмах (2021-2025):
1. «Экалагічны правапарадак як аснова фарміравання эколага-бяспечнага прасторы: міжнародны, міждзяржаўны, нацыянальны аспекты»
2. «Прыярытэты прававога рэгулявання аграрных адносін у кантэксце забеспячэння нацыянальнай харчовай бяспекі і ўстойлівага рэгіянальнага развіцця». 

- НДР, выкананая ППС у межах асноўнага працоўнага часу (другой паловы дня)
Тэма НДР: навуковы маніторынг экалагічнага, аграрнага і гаспадарчага заканадаўства (№ГР 20221063 ад 05.07.2022)

Вынікі навуковай дзейнасці супрацоўнікаў знаходзяць адлюстраванне ў шматлікіх навуковых публікацыях, у тым ліку манаграфіях (С.А. Балашэнка «Дзяржаўнае кіраванне ў галіне аховы навакольнага асяроддзя» (2000 г.); Т.І. Макараў «Эколага-прававы статус грамадзян Рэспублікі Беларусь» (2004 г.); І.С. Шахрай «Права спецыяльнага лесакарыстання » (2006 г.) ) ; Н.А.Карповіч «Экалагічная функцыя дзяржавы: у 2-й частцы» (2011); Л.А.Самусенка «Права рэкрэацыйнага прыродакарыстання» (2014); Т.І.Макарава, С.А.Балашэнка, В.Я.Лізгара, А.У.Мароз «Прававыя механізмы» аховы навакольнага асяроддзя і экалагічнай бяспекі» (2016 ), І. П. Кузьміч, І. С. Шахрай, Н. А. Шынгель, В. В. Саскевіч, А. І. Міхнюк і інш. «Тэарэтычныя і прававыя аспекты развіцця аграрнага заканадаўства Рэспублікі Беларусь у галіне раслінаводства і жывёлагадоўлі» (2017 г.), "Праблемы эфектыўнасці аграрнага і экалагічнага права ва ўмовах інтэграцыйных працэсаў" (2022 г.)), "Прававыя праблемы ўстойлівага прасторавага развіцця дзяржаў" - удзельніц СНД" (2022 г.))

З нагоды 30-годдзя кафедры экалагічнага і аграрнага права БДУ прайшоў круглы стол "Традыцыі і перспектывы развіцця навукі экалагічнага, прыродарэсурснага і аграрнага права".

Мерапрыемства адбылося 20 мая 2021 года на юрыдычным факультэце БДУ і, дзякуючы вочна-завочнаму фармату, змагло аб'яднаць як прадстаўнікоў айчыннай прававой навукі, так і замежных вучоных, захопленых эколага- і аграрна-прававой праблематыкай. Сярод удзельнікаў круглага стала - супрацоўнікі, аспіранты, суіскальнікі і дактаранты кафедры экалагічнага і аграрнага права і іншых кафедр юрыдычнага факультэта БДУ, Інстытута заканадаўства і параўнальнага правазнаўства пры Урадзе Расійскай Федэрацыі, Інстытута павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я. Купалы, Казанскага (Прыволжскага) федэральнага ўніверсітэта (г. Казань, Рэспубліка Татарстан, Расійская Федэрацыя), Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта (г. Наваполацк), Расійскага ўніверсітэта транспарту (Масква, Расійская Федэрацыя), Паўночна-Каўказскага федэральнага ўніверсітэта (г. Стаўрапаль, Расійская Федэрацыя), рэгіянальнага ўніверсітэта імя М.Х. Дулаці (Рэспубліка Казахстан), Паўднёва-Уральскага дзяржаўнага ўніверсітэта (г. Чэлябінск, Расійская Федэрацыя).

Па выніках правядзення мерапрыемства быў выдадзены электронны варыянт зборніка матэрыялаў круглага стала.

Спасылка на зборнік

Рэктар БДУ Кароль А.Д. уручае Ганаровую грамату Міністэрства адукацыі загадчыку кафедры Макаравай Т.І. 2020 г.


Адным з напрамкаў навукова-даследчай работы кафедры выступае каменціраванне дзейнага заканадаўства.

Выкладчыкамі кафедры выдадзены навукова-практычныя каментарыі да Законаў Рэспублікі Беларусь "Аб ахове навакольнага асяроддзя" (2005 г.), "Аб сялянскай (фермерскай) гаспадарцы" (2006 г.), "Аб асабістых падсобных гаспадарках грамадзян" (2009 г.), Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб зямлі (2009 г.), да Палажэння аб садоўніцкім таварыстве (2014 г.). Супрацоўнікі кафедры прынялі ўдзел у падрыхтоўцы Навукова-практычнага каментара да Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях (2017 г.).
Калектыў кафедры актыўна працуе над удасканаленнем дзейнага экалагічнага, прыродарэсурснага, аграрнага заканадаўства, цесна супрацоўнічае з Нацыянальным Сходам Рэспублікі Беларусь, Нацыянальным цэнтрам заканадаўства і прававых даследаванняў Рэспублікі Беларусь, Міністэрствам прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь.

Супрацоўнікі кафедры прымаюць актыўны ўдзел у падрыхтоўцы законапраектаў.
С.А. Балашэнка, Т. І. Макарава, В. Я. Лізгара, І. П. Кузьміч, А.А. Жлоба, А.У. Мароз, І. С. Шахрай з'яўляліся членамі рабочых груп па распрацоўцы і ўнясенні змяненняў і дапаўненняў у Кодэкс Рэспублікі Беларусь аб зямлі, Лясны кодэкс Рэспублікі Беларусь, законы Рэспублікі Беларусь "Аб ахове навакольнага асяроддзя", "Аб дзяржаўнай экалагічнай экспертызе" фермерскай гаспадарцы», «Аб дзяржаўным рэгуляванні аграпрамысловай вытворчасці», «Аб раслінным свеце», «Аб ахове азонавага слоя», «Аб абыходжанні з жывёламі» і інш.

Члены кафедры прынялі ўдзел у распрацоўцы праекта Экалагічнага кодэкса Рэспублікі Беларусь.

Кафедра экалагічнага і аграрнага права ўдзельнічае ў міжнародных і нацыянальных праграмах і праектах у галіне аховы навакольнага асяроддзя сумесна з Міністэрствам прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага прыроднага асяроддзя Рэспублікі Беларусь і іншымі органамі дзяржаўнага кіравання (праекты ПРААН-ГЭФ, АБСЕ, ПРААН-ЕС, TEMPUS і інш.).

У рамках міжнароднага навуковага абмену выкладчыкі кафедры чытаюць лекцыі ў замежных універсітэтах, бяруць удзел у якасці апанентаў у экспертызах дысертацый за мяжой, рэцэнзуюць навуковыя працы замежных калег, з'яўляюцца членамі рэдакцыйных калегій замежных навуковых часопісаў.

На кафедры вядзецца работа па падрыхтоўцы навуковых кадраў вышэйшай кваліфікацыі як для Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, так і для іншых навуковых і навучальных устаноў Рэспублікі Беларусь.

За час існавання кафедры падрыхтаваны 4 дактары і 21 кандыдатаў юрыдычных навук.
На кафедры паспяхова функцыянуе студэнцкі навуковы гурток па экалагічнаму, аграрнаму і прыродарэсурснаму праву, удзельнікі якога выступаюць з паведамленнямі і дакладамі на універсітэцкіх, рэспубліканскіх і міжнародных канферэнцыях, прымаюць удзел у конкурсах студэнцкіх навуковых работ. Навуковае кіраўніцтва студэнцкім гуртком ажыццяўляе дацэнт А.В. Мароз.

У 2013 годзе быў створаны і пачаў функцынаяваць філіял кафедры экалагічнага і аграрнага права юрыдычнага факультэта на базе Рэспубліканскага унітарнага прадпрыемства “Мінскае гарадское агенцтва па дзяржаўнай рэгістрацыі і зямельнаму кадастру” (куратарамі філіяла ад кафедры з’яўляюцца дацэнты І.С. Шахрай, А.В. Мароз).
Наяўнасць філіяла кафедры забяспечвае арганізацыю і правядзенне практычных заняткаў, праходжанне вучэбнай і вытворчай (пераддыпломнай) практыкі студэнтаў, прадстаўляе дадатковыя магчымасці па размеркаванню выпускнікоў кафедры. .
 

Спіс дысцыплін, замацаваных за кафедрай па спецыяльнасцях:
"Правазнаўства". Дзённая, завочная (1-ая вышэйшая) і (2-ая вышэйшая) формы навучання.
Код спецыяльнасці 6-05-0421-01

-- Экалагічнае права. 4 семестр
-- Прававы рэжым прыродных рэсурсаў. 5 семестр

-- Зямельнае права 6 семестр

-- Аграрнае права. 5, 7 семестры

-- Абарона насельніцтва і аб'ектаў ад надзвычайных сітуацый. Радыяцыйная бяспека. 3 семестр

Завочная форма навучання

Код спецыяльнасці 6-05-0421-01

-- Экалагічнае права. 3,4 семестры

- Зямельнае права. 4,5 семестры

-- Прававы рэжым прыродных рэсурсаў. 5,6 семестры

-- Аграрнае права. 7,8 семестры

-- Абарона насельніцтва і аб'ектаў ад надзвычайных сітуацый. Радыяцыйная бяспека. 1,2 семестры

Завочная форма навучання (2-я вышэйшая адукацыя)

Код спецыяльнасці 6-05-0421-0

-- Экалагічнае права. 3,4 семестры

- Зямельнае права. 5,6 семестры

-- Аграрнае права. 6,7 семестры

-- Прававы рэжым прыродных рэсурсаў. 6,7 семестры

"Эканамічнае права". Дзённая форма навучання.

Дзённая форма навучання

Код спецыяльнасці 6-05-0421-03

-- Экалагічнае права. 4 семестр

-- Прыродарэсурснае права. 5 семестр

-- Аграрнае права. 5,7 семестр

-- Абарона насельніцтва і аб'ектаў ад надзвычайных сітуацый. Радыяцыйная бяспека. 4 семестр

"Паліталогія". Дзённая форма навучання, завочная (першая вышэйшая).

Дзённая форма навучання

Код спецыяльнасці 6-05-0312-01

-- Экалагічнае права. 4 семестр

-- Зямельнае і аграрнае права. 5 семестр

- Прававыя асновы дзяржаўнай аграрнай палітыкі і прыродакарыстання. 5 семестр

Завочная форма навучання

Код спецыяльнасці 6-05-0312-01

-- Экалагічнае права. 4,5 семестр


Аспірантура і дактарантура

12.00.06 – зямельнае права; прыродарэсурснае права; экалагічнае права; аграрнае права

Праграма ўступнага іспыту ў аспірантуру БДУ па спецыяльнасці 12.00.06 – зямельнае права; прыродарэсурснае права; экалагічнае права; аграрнае права (2023/2024)

Прыблізны пералік пытанняў да ўступнага іспыту па спецыяльнасці 12.00.06 – зямельнае права; прыродарэсурснае права; экалагічнае права; аграрнае права (2023/2024)

Кантакты:
адрас: 220030, г. Мінск, вул. Ленінградская, д. 8, пакой 310
тэлефон: 375 (17) 2095577
Гэты адрас электроннай пошты абаронены ад спам-ботаў. У вас павінен быць уключаны JavaScript для прагляду.

Загадчык кафедры:
Макарова Тамара Ивановна - доктар юрыдычных навук, прафесар.